ბესიკ ხარანაული

"მშვიდად, მშვიდად იარე,

ჩემო ლურჯთვალება მოთმინებავ."

ჩემი მეზობელი დარდისაგან ცხოველი გახდა

ჩემი მეზობელი დარდისაგან ცხოველი გახდა,

ჯერ ხომ მხოლოდ მთვრალი ბღაოდა

თავის მკვდარი შვილის სახელს,

ახლა ფხიზელიც.

- აბიათარ!..

დაიბღავლებდა,

ცხოველივით თავგაშვერილი.

ჩემი მეზობელი დარდისაგან ცხოველი გახდა.

ჯერ ხომ თვითონაც აფხიზლებდა თავის ბღავილი,

ახლა ესეც დაეკარგა

და ხალხში თუ საქმეში თუ სუფრაზე სადმე,

- აბიათარ!..

დაიბღავლებდა

უნებლიედ ამომსკდარივით.

ერთხელ იყო, ერთადერთხელ,

სახერხს როცა ამუშავებდა,

კბილებით რომ დაეჭიდა იმ თავის ბღავილს

და სახერხმა რომ გადააჭრა ხელის თითები...

ჩემი მეზობელი დარდისაგან ცხოველი გახდა.

კი არ ემსგავსა, როგორც ხშირად ვიტყვით

ხოლმე ადამიანზე,

როგორებიც ბევრნი ყრიან ამ ჩვენს სოფლებში -

ცხოველი გახდა,

შეაგინა ადამიანი,

იმის წესი, იმის კანონი,

ვერგაძლება და

ღიად დარჩენილი ჭურჭელივით დარდის კლება

დროის წინაშე.

ჩემი მეზობელი დარდისაგან ცხოველი გახდა

და ამიტომაც ჰაერი და სივრცე უკვე მეტი სჭიროდა.

განწირულებამ ჯერ სახლიდან გაიყვანა,

მერე სოფლიდან,

თითქოსდა ხელში უხილავი რუკა ეპყრა

თავის ბიჭის ფათერაკების.

ანდამატივით იზიდავდა ჭალა-მინდვრები,

მთა და მდინარე, სოფლის გზა და ტყის ბილიკები...

ღმერთო ჩემო, სად არ არის სოფლელ ბიჭის ნაფეხურები.

ბნელ ღამეში ბრუნდებოდა ნაძრომიალ-ნაგორავები,

ტალახიანი, ეკლიანი, ამოწუწული,

მოჰქონდა ჩიტის ბუდეები, მოიყვანა მწყრის ჩოჩორიც კი...

შეიძულა სახლი სრულად, თავზემოთ ჭერი,

შეითვისა ჩალის ძირები,

თან, ვითომდა, ცხოვრებასაც არ ეშვებოდა,

არც რომ საქმე ეშლებოდა, არც რომ სათქმელი,

მაგრამ მაინც იმის გვერდით აღარავის ედგომებოდა.

ცოლი ჰყავდა, უფროსი ბიჭი,

ისინიც ლამის უკან გაჰყვნენ თავის სადარდელს -

ძმა ასკდებოდა ზედ ყველაფერს, რაც მძიმე იყო,

დედამ დაგავა ყველა გზა და ყველა ბილიკი,

ძმამ დაბარა, დედამ - გათოხნა,

ძმამ გათიბა, დედამ - ახვეტა

და არაფერი რომ არ დარჩათ მოურევნელი,

მაგრამ დარდს კი ნაფოტიც ვერ შეაგდებინეს,

წავიდნენ მერე,

განწირულებამ გადაყარა სხვადასხვა გზაზე.

და ამანაც თავისუფლად ამოისუნთქა:

ხარივით თავს წინ წაიგდებდა

და დილა-ბინდში... აბიათარ!..

წავიდოდა ბღავილ-ბღავილით.

- აბიათარ!.. მიწაზე, ცაში...

ღმერთო ჩემო, სად არ არის სოფლელ ბიჭის

სამალავები.

და მიდიოდა,

თითქოს შვილის სახელს მისდევდა,

ჩიტივით წინ რომ მიუხტოდა და ვერ იპყრობდა,

მაგრამ არ სწყინდა,

- აბიათაარ!.. ვერ ეწეოდა,

- აბიათაარ!.. არ იღლებოდა

და ერთხელაც,

სადაც წყდება ყველა საზღვარი,

თავის ძახილს შეერწყა და

დაიკარგა აწ და მარადის.

***

შენ წიგნის ყდებით იფარავდი სახეს,

მე კი ჩემი ხელის თითებით,

შენ ემალვოდი ამ ცხოვრებას,

მე კი ვითმენდი.

***

უთხარი, დედი, ამ მინდვრებსა და ამ მთა გორებს,

ამ სოფლებსა და ამ ქალაქებს

ამ ქალებსა და ამ ვაჟკაცებს,

რომ დაგიბრუნონ შენი შვილი.

გამომგლიჯე ყველას თითო-თითო ნაწილი,

შეიგროვე კვლავ შენს კალთაში,

გაეცალე აქაურობას.

სადმე, ხის ჩრდილში, მწვანე ველზე წყლის პირს დაჯექი

და ამასხი ისევ თავიდან.

"დადექი სახლში, შენს ფიქრს ჩაეწე."

ხმაური სიჩუმეში

რამდენი შემამსუბუქებელი, რამდენი მაყუჩი

და რამდენი შემცვლელი გააჩნია კივილს!

ტვინში სისხლის ჩაქცევა, ტუჩების კვნეტა,

მტვრევა თითებისა... მუშტი კედელს, მუშტი ჰაერს,

წიხლი არაფერს,

წიხლი ძაღლს და წიხლი მაგნიტოფონს...

რამდენ ჭიქას დაიმტვრევს თავზე,

რამდენ ტყვიას დაახლის მხიარულების ხარის ფაშვის ბუშტს,

რამდენჯერ ასწევს მაგიდას და გადააბრუნებს,

რამდენჯერ გასწყვეტს სუყველასთან კავშირს საერთოდ...

კაცი, რომელიც წყნარად ზის და არაფრით გამოირჩევა,

კაცი, რომელსაც დასთამაშებს მშვიდი ღიმილი,

კაცი, რომელმაც ერთი-ორჯერ ისე იხუმრა,

რომ სამი-ოთხი ქალის გული ჯიბეში უდევს...

ნაფეხურებს უბეში ვერ შეიგროვებ

ჩემი სიყვარული ამ მწვანე მინდორზე დაბაკუნობდა,

ახლა მე აქ ნაფეხურებზე ვარ დაპატიჟებული.

ეს სახლი მოხუცობით გადამდგარი ტყის მცველისაა,

აქ ცხოვრობს იგი ბებერ ცოლით და შვილიშვილით,

ძროხით და ცხენით.

ირგვლივ მუხნარია

ახალგაზრდობაში მას სახლის გვერდით კიპაროსი დაურგავს.ახლა გზის პირას ზის,შეკაზმულ ცხენით და სათვალით.

შორიდან ისინი ხარაბუზას და კალიის მეგობრობას ჰგვანან,

სინამდვილეში კი მოხუც მეტყევეს

თავისი ცხენით მსურველები გადაჰყავს ხოლმე

ხევგადაღმა შეფარებული მონასტრის სანახავად.

ჩემი სიყვარული ამ სურათს ოდესღაც ღიმილით შეჰყურებდა,

თვითონ გაქრა და ეს სურათი მე დამიტოვა.

-გამარჯობ,როგორ ბრძანდებით,

როგორა გყავთ ოჯახობა,შვილიშვილი გაგეზრდებოდათ...

ძროხა კიდევ იწველის თუ უკვე გაშრა..შემოდგომაა...

მე თუ მიცანით?

როგორ ვერ მიცნო! ყველაფერი მშვენივრად ახსოვს!

ქარონს ჰგავს-მეთქი,წარსულის სანახავად რომ დაჰყავს ხალხი.

არა,ეგ რთულიაო-მეუბნებოდა-სევდიანიაო!

ხარაბუზას და კალიას მეგობრობას ჰგვანანო ეგა და ცხენი.

ის გოგო გახსოვთ ჩემთან ერთად რომ დადიოდა მთელი ზაფხული?

ცხენზე რომ ვსვამდით და ჩვენ უკან მივჩანჩალობდით..

როგორ არ მახსოვს!

მშვენიერი გოგო იყო,მხიარული,კეთილშობილი..

-იმ გოგომ მე მიღალატა,სხვა მამჯობინა!

დაიბნა და ცხენსღა გაუწყრა..ქალებისას რას გაიგებო,

ვითომ, აბა რაღას იზამო

ვითომ, ცუდი დაგმართნიაო,

ვითომ, ვიცი, რა სურვილიც მოგიყვანადაო,

ვითომ, წავიდეთ ნაფეხურებზე დაგპატიჟებო..

"ჩემო მეგობარო,

ჩვენ აქ ერთმანეთის დასასწრებად მოვედით

და არა დიდი საოცრებებისთვის."